Mağaralar
Ilgarini Mağarası :
İlçe merkezine uzaklığı 36 km olup, Sümenler Köyü Kazla mahallesi Top Meydanı mevkiine kadar vasıta ile ulaşmak mümkündür. Sorkun Yaylasından itibaren dik ve kayalık orman içi patika yoldan yaya olarak 2 saat yürüyerek mağaraya ulaşmak mümkündür.Mağaranın tabii kemerli bir girişi vardır. İçeri girildiğinde iki kola ayrıldığı görülür. Girişte Bizans dönemine ait olduğu sanılan bir köy yıkıntısı mevcuttur. Sağdaki düz yoldan gidildiğinde Su sarnıcı bulunmaktadır. Bu sarnıç zaman içinde tahribata uğramıştır. Bu bölümde odalar ve sarkıtlar bulunduğundan Avizeli salon denilmektedir. Mağarasın sola ayrılan diğer yolundan gidildiğinde ağızdan itibaren –250m derinliğe kadar inilmekte ve bu hali ile de dünyanın 4. derin mağarası olduğu söylenilmektedir. Yolun başlangıcından aşağıya inildiğinde küçük bir düzlüğe ulaşılmaktadır. Buraya kadar inerken 40 kadar dönüşlü taştan örülmüş ve viraj şeklinde yoldan inilmektedir. Bu düzlükte kilise kalıntısı ve mezarlar vardır. Bu kısımda 7 adet mezar mevcuttur.Mezarlar zaman içinde gerek araştırmacılar gerekse başka amaçlarda tahrip edilmiştir. Kafa, kol ve bacak kemiklerine rastlanılmaktadır. Buradan sonrada yola devam edebilmek için teknik malzeme gerekmektedir. Böylece ulaşılabilen yere kadar mağaranın uzunluğu 858 m’dir.
Mantar Mağarası:
Sümenler köyü sınırları içinde Sorgun Yaylası sırtlarında, Ilgarini Mağarası yolu üzerinde bulunmaktadır. Sarkıt ve dikitlerden oluşan Mantar Mağarası değişik biblo ve heykel şekillerine benzetilen feldistpat (kireçtaşı oluşumu) türü kayaçlar ile süslenmiştir. Mağara iki galeriden oluşmaktadır. Bunlardan biri 95 metre, diğeri ise 17 metredir.
Ejderha Çukuru:
Bir Guyluç (İçinde sarnıç suları biriken mağara tarzı yarıklar) olup herhangi bir yaşam belirtisi yoktur. Çapı 22 metre civarında olup 54 metre derinliğinde kör bir kuyudur. İçine üstteki delikten giren güneş ile mükemmel bir şahesere dönüşmektedir.
